Marco Angelini SUBLIMAZIONE
od 12 czerwca (wernisaż: środa, 19.00) do 10 lipca 2024 r.
Informacja prasowa:
Wernisaż indywidualnej wystawy pt. Sublimazione Marco Angeliniego, cenionego artysty o międzynarodowej renomie, odbędzie się 12 czerwca bieżącego roku o godz. 19:00, w Galerii Test Mazowieckiego Instytutu Kultury w Warszawie, pod opieką kuratorską polskiego aktora i pasjonata sztuki nowoczesnej ‒ Jana Kozaczuka.
Wystawa Sublimazione to rezultat owocnej współpracy między artystą Marco Angelinim a Anną Hlebowicz ‒ Kuratorką programową Galerii Test oraz Janem Kozaczukiem ‒ Kuratorem wystawy. Przez miesiąc w przestrzeni galerii prezentowany będzie wybór malarskich dzieł o zróżnicowanej tematyce i złożonej, zróżnicowanej technice. Wśród nich znajdą się nowe prace, które dotychczas nie były pokazywane. Widzowie będą mieli okazję zgłębić fascynujący świat egzystencji i emocji artysty.
Jako socjolog z wykształcenia, Marco Angelini eksploruje rolę emocji, procesy kognitywne i życie społeczne. Jego prace nie tylko stawiają pytania dotyczące natury emocji, ale również skłaniają widza do refleksji nad relacją między umysłem a ciałem oraz kontrolą nad emocjami i ich sublimacją.
W swojej filozoficznej postawie Angelini podąża za klasycznymi myślicielami, takimi jak Epiktet czy Kartezjusz, twierdząc, że ból może prowadzić do uzdrawiania poprzez scalenie się z pamięcią i przekształcenie w inny wymiar.
Prace artysty, choć poruszają temat bólu, nie niosą ze sobą negatywnych wibracji, ale przekazują oczyszczające i zbawienne przesłanie. Sublimazione w dziełach Marco Angeliniego ukazuje przeniesienie życiowej energii z obszarów zakazanych przez normy społeczne na społecznie akceptowalne obiekty, prowadząc widza przez skomplikowany świat wyobrażeń w sposób pozytywny i budujący.
W trakcie prezentacji warto zwrócić uwagę na niepokazywane dotąd prace: lightbox-y Angeliniego z roku 2021, m. in. kości i serce (40 x 35 cm, lightbox, technika mieszana), gdzie radiografie stają się źródłem eksploracji zjawiska światła i niewidzialności, oraz na serię obrazów zatytułowanych nieskończoność, wieczność (60 x 60 cm, technika mieszana na płótnie, 2017 r.), wyspy szczęśliwe (60 x 60 cm, technika mieszana na płótnie, 2017 r.), Elizjum (60 x 60 cm, technika mieszana na płótnie, 2017r.), nawiązujących do mitologii greckiej i rzymskiej, gdzie wola czy Elizjum stanowią metaforę ludzkich pragnień i marzeń. Malarstwo Angeliniego cechuje się charakterystycznymi środkami wyrazu, które włoski profesor i krytyk sztuki, Raffaele Gavarro, określił mianem ,,ramifikacji” formy. To pojęcie odnosi się do specyficznej, świadomej metody tworzenia, opracowanej i wykorzystywanej przez artystę w celu pogłębienia narracji.
Wystawa pt. Sublimazione to nie tylko prezentacja dzieł sztuki, lecz przestrzeń do refleksji nad rolą sztuki w życiu jednostki. Dzięki twórczości Marco Angeliniego widzowie mają okazję przenieść się w podróż przez labirynt ludzkiej psychiki, odkrywając nowe znaczenia i interpretacje świata wokół nas. Wystawa jest również dostępna dla osób niepełnosprawnych z powodu dysfunkcji narządu wzroku, które dzięki audiodeskrypcji w wykonaniu przez Jana Kozaczuka mogą doświadczyć i zrozumieć kreatywną naturę sztuki Angeliniego.
Marco Angelini urodził się w Rzymie w 1971 roku. Mieszka i pracuje w dwóch miastach – w Rzymie i Warszawie. Z wykształcenia jest socjologiem z tytułem magistra psychologii pracy. Jako artysta wizualny pasjonuje się podróżami po świecie, co w rzeczywistości przekłada się na jego sztukę, która jest osobistą podróżą w przeszłość i przyszłość – poprzez teraźniejszość.
Marco Angelini w swoich pracach bada metropolię jako zjawisko społeczne ulegające nieustannym procesom transformacji. Miasto stanowi dla niego scenerię, w której nieuświadomione pragnienia współistnieją z nowymi możliwościami, jakie daje rozwój technologii. Staje się tym samym ośrodkiem, a jednocześnie idealnym siedliskiem wszelkich ludzkich paradoksów i sprzeczności. Artysta używając w swoich pracach surowców pochodzących z recyklingu, pozornie niepotrzebnych przedmiotów, a także farby, rozmaitych pigmentów i klejów sprawia, że płaszczyzna malarska przeistacza się w miejsce spotkania form i materii, a także znaków oraz znaczeń. Angelini – daleki od krytyki i ideologizowania – mocno wierzy w to, że sztuka ma do odegrania ważną rolę społeczną: ma przywrócić widzialność rzeczom, zwracać uwagę i w ten sposób tworzyć nowe możliwości współdzielenia, porozumienia i zadawania pytań. Kolejne etapy poszukiwań artystycznych Angeliniego skupiają się na podwójności materii, zagadnieniu pamięci, relacji między materią a czynnikami, które ją zaburzają, a więc czasem, przestrzenią, miastem, Człowiekiem. W swoich badaniach zmierza się niejednokrotnie z różnymi stopniami trudności, które często zachodzą jednocześnie: pomiędzy sztuką i przyrodą, międzyreligijnym dialogiem i wymiarem sacrum, sztuką i nauką. W serii Solar Panels, artysta wykorzystał zużyte panele fotowoltaiczne, które nie dają już światła, jednak w pracach Angeliniego ich popękana, pełna chropowatości powierzchnia migocze i błyszczy, a kompozycja obrazów i zastosowane kolory nawiązują do fenomenu rozszczepienia światła. Wyraża różne interpretacje kwestii środowiskowych. Abstrakcyjna forma doskonale interpretuje jego płynną i zmienną poetykę, która sugeruje istnienie wielu rzeczywistości.
Sztuka Angeliniego cieszy się zainteresowaniem wielu kolekcjonerów, a jedno z jego dzieł należy do prestiżowej kolekcji prywatnej Fondazione Roma (Palazzo Sciarra). Od 2006 roku artysta zrealizował kilkanaście wystaw indywidualnych w wielu miastach Europy (w Rzymie, Mediolanie, Warszawie, Londynie i Bratysławie). Wziął udział w licznych wystawach zbiorowych zarówno w instytucjach publicznych, jak i w prywatnych galeriach, m.in. w Nowym Jorku, Waszyngtonie, Tel Awiwie, Warszawie, Zamościu, Szczecinie, Monachium, Essen, Londynie, Brukseli, Rzymie i w Lukka.
Wśród najważniejszych wystaw Angeliniego na uwagę zasługuje udział w 54. Biennale w Wenecji w 2011 roku (Pawilon/ Padiglione Italia nel mondo) dzięki wsparciu Włoskiego Instytutu Kultury w Warszawie; wystawa indywidualna w Museo Carlo Bilotti w Rzymie w 2015 roku; wystawy w Galerii XXI (2013) i Elektor (2021) w Warszawie zrealizowane we współpracy z Mazowieckim Instytutem Kultury (do 2014 roku Mazowieckie Centrum Kultury i Sztuki); wystawa Oksydan w ramach 11. Międzynarodowego Festiwalu Sztuki Wizualnej inSPIRACJE w Szczecinie w 2016 roku; instalacja Solchi Urbani (Bruzdy Miejskie) w muzeum sztuki nowoczesnej i współczesnej Museion w Bolzano (Passage di Museion) w 2017 roku; wystawa indywidualna w Museo Laboratorio di Arte Contemporanea na rzymskim Uniwersytecie La Sapienza w marcu 2018 roku; wystawa indywidualna Pamięć form w listopadzie 2019 roku w Muzeum Bastion 23 – Palais des Raïs w Algierze z okazji 15. edycji Giornata del Contemporaneo zorganizowanej przez Ambasadę Włoch oraz Włoski Instytut Kultury w Algierze, we współpracy z Ministerstwem Kultury.
Wystawa Sztuka i energia. Poszukiwanie zbawienia jako zobowiązanie, w 2022 roku, którą opieką objął kurator Raffaele Gavarro, w galerii we Włoskim Instytucie Kultury w Santiago de Chile, zorganizowana przy wsparciu Enel i pod patronatem Ambasady Włoch w Chile. Na przełomie lat 2022/2023 została zrealizowana wystawa Angeliniego Każdy ma swój dzień / A ciascuno il suo giorno w Muzeum Dziedzictwa Przemysłowego w Bolonii, zaś w kwietniu i maju 2023 roku – wystawa indywidualna Rhizomes we Włoskim Instytucie Kultury w Marsylii.
Sublimacja. Przemiana Pamięci, Bólu i Światła
Abyśmy traktowali umysł z taką samą troską jak ciało.
Nie rzeczy niepokoją człowieka, lecz wyobrażenia o nich.
Epiktet
Indywidualna wystawa Marco Angeliniego pt. Sublimazione w Galerii Test Mazowieckiego Instytutu Kultury w Warszawie przenosi nas w obszary ludzkiego doświadczenia, gdzie pamięć, ból i światło stają się źródłem artystycznej ekspresji. Inspirując się słowami Epikteta, które sugerują, abyśmy traktowali umysł z taką samą troską jak ciało, warto zastanowić się nad rolą sublimacji w dziełach malarskich Marco Angeliniego jako przeniesienia życiowej energii z obszaru zakazanego przez normy społeczno-kulturowe na społecznie akceptowalny obiekt (według teorii Sigmunda Freuda).
Marco Angelini prezentuje przekrój zróżnicowanych malarskich dzieł, w których eksploruje tematykę pamięci, bólu oraz wyróżniającą się funkcję światła. Ukazuje je za pomocą abstrakcji i symboliki. Sam Artysta twierdzi, że „ból łączy pamięć, mieszając się i stając się innym wymiarem, a tym samym uzdrawiając się”. Jego obrazy z żyletkami symbolicznie odwołują się do bolesnych doświadczeń, które kształtują nasze życie. Jednakże, mimo tematyki bólu, nie przekazują negatywnych wibracji, lecz są zbawcze i oczyszczające. Żyletka, jako prosty przedmiot, symbolizuje codzienne gesty. Artysta w swoich malarskich utworach oferuje personalizowane odczytanie bólu, pozostawiając miejsce na płynną interpretację, jednocześnie zachęca odbiorcę do refleksji nad własnymi doświadczeniami.
Według filozofii Kartezjusza ból jest reakcją ciała na bodziec, całkowicie niezależną od procesu myślenia. Rozmyślanie, ta nieuchwytna świadomość, staje się fundamentem nowożytnego rozumienia naszej psychiki. Twierdzenie Kartezjusza: „myślę, więc jestem” stanowi podstawę metafizyki i skłania do refleksji nad naturą ludzkiej egzystencji. W latach 2020–2021 powstał cykl obrazów wykonanych w technice mieszanej na płótnie. Osiem prac z tego cyklu (postrzegana struktura jest zawsze najprostsza, bliskość, podobieństwo, ciąża, dobra kontynuacja, wspólny los, figura-tło oraz synchrony), które stanowią podzbiór i odwołują się do zasad teorii psychologicznej Gestalt, odnosi się do percepcji. Kolejne obrazy – światło, kompleksowa obsługa, ludus i dryf kontynentów – są dowodem na to, jak zastosować tę teorię wobec własnej percepcji. W swej twórczości artysta nie zamierzał formować sztywnej i niezaplanowanej serialności, ale chciał ją stworzyć płynną i żywą, taką, która otwierałaby się na nieskończone, dowolne umysłowe i duchowe relacje.
-
- bliskość, 30×30 cm, technika mieszana na płótnie, 2020
-
- dobra kontynuacja, 30×30 cm, technika mieszana na płótnie, 2020
-
- kompleksowa obsługa, 60×50 cm, technika mieszana na płótnie, 2020
-
- dryf kontynentów, 120×80 cm, technika mieszana na płótnie, 2021
Dzieła Angeliniego kryją w sobie niezwykłą głębię i złożoność. Nie są jedynie statycznymi obrazami, ale dynamicznymi manifestacjami. Jego abstrakcje, inspirowane formami biomorficznymi, ukazują nam światy, które tkwią pod powierzchnią, jak mikroorganizmy w obiektywie mikroskopu ukryte przed naszą zwykłą percepcją. Kształty, kolory i kompozycje tworzą niezwykłą symfonię, prowokującą do zastanowienia się nad naturą istnienia i tajemnicą materii. Znakomitym przykładem są, pochodzące z 2019 roku, wewnątrz czasu i na zewnątrz czasu ‒ dzieła wykonane z nici do szycia, zainspirowane filozofią Giorgio Agambena. Współczesność to swoista relacja z własnym czasem ‒ wiąże się z nim, a jednocześnie się od niego dystansuje. Artysta świadomie dobiera kolory i kompozycje, aby stworzyć harmonię w chaosie, ukazując nam nie tylko świat zewnętrzny, ale także wewnętrzny pejzaż emocji i myśli. Pochodząca z 2018 roku seria z krawatami, poprzez tranzycję ich uprzedniej funkcji, staje się symboliczną pamięcią nowego przeznaczenia przedmiotu. Według Angeliniego „krawat wyraża rodzaj rytuału przejścia: młody chłopiec uczy się wiązać własny krawat i staje się mężczyzną. Węzły również się komunikują. Większe wyrażają siłę fizyczną, przywództwo i dominację nad innymi, podczas gdy mniejsze wskazują na kreatywność i skromność” (siła i odwaga, system człowieka, niebieski).
W niezwykłym kalejdoskopie sztuki Angeliniego, w obrazach z 2017 roku – nieskończoność, wieczność oraz wyspy szczęśliwe i Elizjum – odnajdujemy odniesienia do mitologii greckiej i rzymskiej, gdzie wola, Elizjum czy wyspy szczęśliwe stają się metaforą ludzkich pragnień i marzeń.
-
- nieskończoność, wieczność, 60×60 cm, technika mieszana na płótnie, 2017
-
- siła i odwaga, 60×60 cm technika mieszana na płótnie, 2018
Kosmos to słowo pochodzenia greckiego, zatracone w wielu językach świata, jak np. we włoskim, do którego nawiązuje Angelini w swojej narracji. Sądzi, że pierwotnym jego znaczeniem był porządek przypisywany armii szykującej się do bitwy. Pojęcie „porządku” zostało później przeniesione do gwiazd i harmonii sklepienia niebieskiego. Obecnie słowo kosmos jest powszechnie używane jako synonim wszechświata. Można tu wspomnieć dwa dzieła z 2016 roku, wykonane na płótnie, w stosowanej zwykle przez Angeliniego technice mieszanej – wszechświat oraz porządek.
Nowością zwracającą uwagę widza mogą być powstałe w 2021 roku i nieprezentowane dotychczas lightboxy Angeliniego. Radiografie, które artysta wykorzystuje w swojej sztuce, stają się źródłem eksploracji zjawiska światła i niewidzialności (lightbox kości i serce, a także prace zatytułowane anioły w ucieczce oraz na talerzu milknie głos). Poprzez te prace artysta chce zwrócić uwagę na różne interpretacje światła i jego roli w tworzeniu, użytkowaniu oraz widzialności. To fascynująca twórczość, która nie tylko wzrusza, ale także pobudza naszą wyobraźnię i intelektualną ciekawość (lightbox przyjaciel z Ameryki Południowej czy praca pt. westchnienie słonia). Malarstwo Angeliniego cechuje się charakterystycznymi środkami wyrazu, które włoski profesor i krytyk sztuki Raffaele Gavarro określił mianem „ramifikacji” formy. To pojęcie odnosi się do specyficznej, świadomej metody tworzenia, opracowanej i wykorzystywanej przez artystę w celu pogłębienia narracji.
-
- przyjaciel z Ameryki Południowej, 40×35 cm, lightbox, technika mieszana, 2021
-
- Canal Grande w jedną stronę, 52×45 cm, technika mieszana, 2021
-
- kości i serce, 40×35 cm, lightbox, technika mieszana, 2021
-
- magma, 50×40 cm, technika mieszana, 2021
Wystawa Sublimazione to nie tylko zbiór dzieł sztuki, lecz przestrzeń do zadumy nad naszym miejscem w świecie i rolą sztuki w subiektywnym życiu. Dzięki dziełom Marco Angeliniego odnosimy wrażenie, że przechodzimy przez labirynt ludzkiej psychiki, gdzie światło i cień, forma i treść splatają się w niezwykłą opowieść o życiu i egzystencji. To zaproszenie do podróży, która prowadzi nas przez głębokie zakamarki naszych emocji i myśli, pozwalając nam odkrywać nowe znaczenia i interpretacje świata wokół nas.
Jan Kozaczuk
Kurator wystawy
Audiodeskrypcja (tekst, wykonanie i tłumaczenie na język włoski): Jan Kozaczuk
Sublimazione. Trasformazione della Memoria, del Dolore e della Luce
Che trattassimo la mente con la stessa cura con cui trattiamo il corpo.
Gli uomini sono agitati e turbati non dalle cose, ma dalle opinioni ch’eglino hanno delle cose.
Epitteto
La mostra personale di Marco Angelini intitolata Sublimazione, presso la Galleria Test del Mazowiecki Instytut Kultury a Varsavia, ci porta nei territori dell’esperienza umana dove la memoria, il dolore e la luce diventano fonte di espressione artistica. Ispirandosi alle parole di Epitteto, che ci suggeriscono di trattare la mente con la stessa cura con cui trattiamo il corpo, è opportuno riflettere sul ruolo della sublimazione nelle opere pittoriche di Marco Angelini, come trasferimento dell’energia vitale dall’area proibita dalle norme socio-culturali a un oggetto socialmente accettabile (secondo la teoria di Sigmund Freud).
Marco Angelini presenta una rassegna di pittura, in cui esplora le tematiche della memoria e del dolore, nonché la funzione distintiva della luce. Le rappresenta attraverso l’astrazione e la simbologia. L’Artista stesso sostiene che “il dolore collega la memoria, mescolandosi diventa un’altra dimensione e così si cura”. I suoi quadri con lamette in maniera simbolica richiamano esperienze dolorose che plasmano le nostre vite. Tuttavia, pur trattando il tema del dolore, non trasmettono vibrazioni negative, ma portano salvezza e purificazione. La lametta, come oggetto semplice, simboleggia i gesti quotidiani. L’artista nelle sue opere pittoriche offre una lettura personalizzata del dolore lasciando spazio a un’interpretazione fluida: in questo modo invita il pubblico a riflettere sulle proprie esperienze.
Secondo la filosofia di Cartesio, il dolore è una reazione del corpo a uno stimolo, completamente indipendente dal processo di pensiero. La riflessione, quella coscienza sfuggente, diventa il fondamento di una moderna comprensione della psiche. L’affermazione di Cartesio “penso, dunque sono” costituisce la base della metafisica e invita a riflettere sulla natura dell’esistenza umana. Tra il 2020 e il 2021 è nata una serie di dipinti realizzati con tecnica mista su tela. Otto opere di questo ciclo pittorico (la struttura percepita è sempre la più semplice, prossimità, somiglianza, pregnanza, buona continuità, destino comune, figura-sfondo e movimento indotto), che costituiscono un sottogruppo e si riferiscono ai principi della teoria psicologica della Gestalt, trattano della percezione. Altri quattro quadri: luce, operazione complessa, ludus e continenti alla deriva, provano come applicare la teoria alla propria percezione. L’artista non intendeva formare una serialità rigida e non pianificata, ma voleva crearla fluida e vivente, una che si aprisse a infinite, libere relazioni mentali e spirituali.
Le opere di Angelini conferiscono alla mostra una straordinaria profondità e un continuum complesso. Non sono semplici immagini statiche ma piuttosto manifestazioni del dinamismo. Le sue astrazioni, ispirate alle forme biomorfiche, ci svelano mondi che risiedono sotto la superficie, come microrganismi nell’obiettivo di un microscopio, nascosti alla nostra percezione quotidiana. Forme, colori e composizioni creano una straordinaria sinfonia, che induce a riflettere sulla natura dell’esistenza e sul mistero della materia. La si può percepire in modo particolarmente forte in dentro il tempo e fuori dal tempo – opere realizzate con fili da cucito, ispirate alla filosofia di Giorgio Agamben. La contemporaneità è una particolare relazione con il proprio tempo: si lega ad esso, ma allo stesso tempo ne prende le distanze. L’artista sceglie consapevolmente colori e composizioni per creare armonia nel caos, mostrandoci non solo il mondo esterno, ma anche il paesaggio interiore di emozioni e pensieri. La serie con le cravatte del 2018, attraverso la transizione della loro funzione precedente, diventa una memoria simbolica di una nuova destinazione dell’oggetto. Secondo Angelini “la cravatta esprime una sorta di rito di passaggio: un giovane ragazzo impara ad annodare la propria cravatta e diventa un uomo. Anche i nodi comunicano. Quelli più grandi esprimono forza fisica, leadership e dominio sugli altri, mentre quelli più piccoli indicano creatività e modestia” (forza e coraggio, sistema uomo, blu).
Nel meraviglioso caleidoscopio dell’arte di Angelini, nei quadri del 2017: infinito, eterno, isole fortunate ed Elysium, troviamo anche riferimenti alla mitologia greca e romana, dove la volontà, Elisio o le isole fortunate diventano una metafora dei desideri e dei sogni umani.
Il cosmo è una parola di origine greca, perduta in molte lingue del mondo, come ad esempio in italiano, a cui Angelini fa riferimento nella sua narrazione. Afferma che il significato originale del cosmo sia l’ordine attribuito a un esercito che si prepara alla battaglia. Il concetto di “ordine” è stato successivamente trasferito alle stelle e all’armonia della volta celeste. Oggi la parola cosmo è comunemente usata come sinonimo di universo. A questa tematica si riferiscono due opere del 2016: universo e ordine.
Una novità che indubbiamente attirerà l’attenzione del pubblico sono i lightbox, che vengono presentati per la prima volta proprio alla mostra di Varsavia. Le radiografie, che l’artista utilizza per creare le sue opere, diventano una fonte di esplorazione del fenomeno della luce e dell’invisibilità (lightbox intitolato le ossa e il cuore e opere come angeli in fuga e la voce sul piatto tace). Attraverso queste opere, vuole attirare l’attenzione sulle diverse interpretazioni della luce e sul suo ruolo nella creazione, nell’utilizzo e nella visibilità. È un’arte affascinante, che non solo commuove, ma anche stimola l’immaginazione e la curiosità intellettuale (lightbox un amico dal Sud America e l’opera il sospiro dell’elefante).
La pittura di Angelini è caratterizzata da mezzi espressivi definiti dal professore e critico d’arte Raffaele Gavarro come “ramificazioni” della forma. È un concetto che si riferisce al metodo di creazione specifico e consapevole, sviluppato e applicato dall’artista per approfondire la narrazione.
La mostra Sublimazione non è solo una collezione di opere d’arte, ma prima di tutto uno spazio per la riflessione sul nostro posto nel mondo e sul ruolo dell’arte nella vita soggettiva. Grazie alle opere di Marco Angelini, abbiamo l’impressione di attraversare il labirinto della psiche umana, dove luce e ombra, forma e contenuto si intrecciano in una straordinaria narrazione sulla vita e sull’esistenza. È un invito al viaggio che ci conduce attraverso i vicoli più profondi delle nostre emozioni e pensieri, permettendoci di scoprire nuovi significati e interpretazioni del mondo che ci circonda.
Jan Kozaczuk
Curatore della mostra
Traduzione, dalla lingua polacca alla lingua italiana, di: Katarzyna Foremniak
Patroni medialni wystawy:
